بلوچستان و دا منطقہ نا ایلو مُلک تان برطانیہ نا 1947 ئٹی پیشتمنگ نا وختا بلوچستان اسیکہ تو آزاد مسئک بلہ خان قلات و خاران،لسبیلہ و کیچ ئنا سڑدار تا تین پہ تین بے سنتی نا سببان بلوچ قوم تینا آزادی ئے زوت با تِسئک۔ برطانیہ نا شور و صلاحٹ پاکستان مارچ 1948 ئٹی زورانسری بلوچستانے کیرغ خلک و قوضہ کرے۔اوفتا ھندا بے سنتی دا جار بلوچ قومے زیردستی و غلامی نا غار ئٹی گُٹسکان غرق کرے۔امودے بلوچ قوم دے اینوسکا تینا قومی آزادی ئے دوبارہ ھلنگ کن نت و دُو خلنگے۔ آجوئی نا دا تحریک باز شیف بُڑز خنسٹ، سرد و گرم جاوراتان خلسٹ پِرغِسٹ مزل نا کُنڈا روانے۔ دا اولی وارے کہ ھِنوکا 24 سالان آجوئی نا تحریک جہد ئنا کل سنگر و پِڑتا یک شل برجا و مزل نا کُنڈا گام خلِنگے۔ جہدئنا جمہوری، سیاسی و سفارتی پِڑ مرے یا بُن انسانی حق و آزادی تا رکھ کن کرود، کوکار، نوشتہ کاری نا پِڑ، خبر و حال کاری (میڈیا) نا پُوسکنا پلیٹ فارم تہ آجوئی نا مول و مسخت کن وسیلہ جوڑ کننگ کوشستاں مریر یا کہ دشمن نا طاقت و زورے پرغنگ کن سلاح بند جہد مرے، بلوچ قوم تینا حق و آجوئی کن جہد ئنا ہر پِڑا مُخ تفوک نَت و دُو خلیسا نظر بریک۔ بلوچ قومی جہد آجوئی ٹی روانی و شیرازہ بندی نظر بریک۔
اینو بلوچ قومی آجوئی کن جہدئنا ہر اسہ پِڑا جوانو کچھ اسیٹ کاریم مننگے۔ بلوچ تحریک آجوئی بھلو کچھ اسیٹ علاقائی، ٹک و ٹبری قید و بنداتہ پِرغیسا قومی رنگ ئٹی رجنگانے۔ دا جہدئٹی باز نوبت دؤنو ھم بسونے کہ کوئٹہ غان ھلیس کراچی، چاغی، رخشان، مکوران و کچھی آن ھلیس ڈیرہ غازی خان و تونسہ اِسکان بلوچاک بھلو کچھ اسیٹ پاکستان نا ریاستی ظلم و جور ئنا خلاف اسہ وارا جُمبارہ کرینو، ہم کوپہ و ہم گام و ہم توارمسونو، یک شل کرود و کوکار کرینو۔ راستنگا ھیت تو دادے کہ ریاست و انتظامی حد و سیمسر تان بے نیاز پیشن تولوک بلوچاک ھم پاکستانی ظلم و زوراکی تا بگیری کن امو نوبتاتیٹی تینا راج ئتون ھم توار و ھم کوپہ خننگانو، دشمنے پِھٹ و پھاڑو کرینو۔
اسہ کُنڈان اگہ سرمچاراک پاکستان کن ڈغارے تِین کرینو تو ایلو کنڈان جمہوری، سفارتکاری، خبر و حالگیری، نوشتہ کاری و بندغی آ بُن حق و آزاتی تا رکھ ئنا پڑا کاریم کن مُخ تفوک سلوکا بلوچ رھشونک، گل و گروہک، جہد کار و نوشتہ کاراک ھم دنیائے ٹُوھینگ و بلوچ قوم و قومی جہد آجوئی نا بارث سرپدی تننگ، دوست و دوسخا جوڑکننگ کن باز زبر کاریم کننگُر۔ جہدئنا سیت و سرسہبی، قومی جوزہ و حوصلہ غاتہ ودیفنگ، جہد آجوئی ٹی لس بلوچ تہ گیشتر اوار شاغنگ کن حیلہ و وسیلہ غاتا زیہا ھم کاریم مننگے۔
دا حقیقت ئسے کہ جہد ئنا مُچ پِڑ تا کاریم کروکا گل و گروہک تین پہ تین کن قدرتی کمک، اسٹ ایلونا دست و بازو اریر۔ اوتان ہر اسٹ نا کسر جتا بلہ مزِل تا اسٹے۔ وا ہم باز وخت ای خنوہ کہ تحریک نا جِتا جتا پِڑ تا کاریم کروکا گل و بندغ تان گڑاس بندغ جہد ئٹی تینا پِڑ و گل ئنا کاریمے کل تحریک سرپد مننگ نا ردی ئے کیرہ۔ اوفک جہد ئٹی تینا پِڑ و پِڑئنا کاریم تہ تحریک آجوئی نا ایلو پِڑ و پِڑ تا مروکا کاریم تون بھیٹ compare ہم کیرہ، ایلو تہ شیف خلیرہ و ڈوباریرہ ھم۔
تپرہ کہ تحریک آجوئی نا سرسہبی کن جہد ئٹی تینا پِڑ ئنا کاریم نا گُرج، بستار و کڑدارے سرپد کننگ نا کوشست ئٹی اوفک ھیت و گپاتیٹی تینا بیلنس Balance تخنگ کپئسہ، بے ارادہ غان اوفک جُہدئنا جتا جتا پِڑ تا کاریم تہ بھیٹ کیرہ ، ایلو پِڑ تہ شیف خَلیرہ، تحریک ئٹی اوفتا گرج، کڑدار و بستارے کمتر لیکھیرہ یااوفتا سیاسی و فکری لیکہ، سِخت و باور ھندا وڑے؟ سبب تہ انتس کہ ارے بلہ دا وڑ ئنا ھیتاک، دا لیکہ و فکر تحریک آجوئی کن صحت مند و سوت مند افس۔ دا ھِیتاک تحریک آجوئی ٹی جتا جتا پِڑتا کاریم کروکا گل تا نیام ئٹی اسٹ ایلو تون خصومت، مُری، تَل و تقسیم ودی کیرہ، اوفتے اسٹ ایلو نا مون مقابل ھتیرہ سلیفرہ۔ دا وڑ ئنا رویہ و ھیتاک، سوچ و لیکہ تحریک آجوئی ٹی سنت و سلابت نا عمل و کوشستاتہ تاوان ایترہ و نزور کیرہ ۔جہد ئٹی اسہ پِڑ ئنا کامیابی ایلو پِڑ تا سرسہبی نا کسرے صفا و راست کیک، نہ کہ کسرا تا ڈھنگر خلیک۔ سیاست و جہد ئنا بارث معمولی فہم تخوکا بندغ ھم جہد ئنا جتا جتا پِڑتا کاریم نا گُرج، بستار و کڑدارے پوہ مریک۔ ای تپرہ گڑا دا ڈؤل ئنا بحث و ھیتاک انتئے وار وارا کاٹم ارفِرہ۔
ھندونو بحت ئس اینو دا زوت سوشل میڈیا ٹی اسہ وار پدا کاٹم ارفے اَرا نا بنائے 24 اپریل 2024 ئنا دے رزاق سربازی پِن ئنا بلوچ صحافی ئس تینا نبشتانک اسیٹی کریسس۔ اود بی ایل اے نا سرکماش بشیر زیب تون تینا اولی ملاقاتے یات کرسٹ مخول و ملنڈ نا انداز ئٹی بشیر جان نا واسکٹ و ظاہری دروشم نا بارثا منہ ھیت نوشتہ کرینے۔ کنا خیال پائک جہد ئٹی کس ئنا پُچ و پوشاک،شخصی طبع و دروشم داخس اہم افس، اہمیت تو ہرکس نا کڑدار نائے۔ اود ھیتے تینا کماش بشیر زیب نا واسکٹان شروع کرینے ھیسونے بلوچ تحریک آجوئی نا سلاح بند جہدے انسانی حقوق نا پِڑ تون بھیٹ compare کننگا آسر کرینے۔ سربازی تینا نوشتہ ٹی اسہ کنڈان انسانی حقوق نا پڑا مروکا کاریم و کاریم کروکا مُہی leader تان مَنٹ نا صفت و ستا کرینے، گلائیفینے (جُواننگا کاریم و کاریم تا کروکا تہ گلائفنگ، صفت و ستا کننگ جُوانو ھیت ئسے اراڑان کاریم نا جوزہ، ہمت و حوصلہ پین گیشتر مریک) ایلو کنڈان تحریک آجوئی نا سلاح بند سنگرے، اونا کاریم و کَھٹ (achievements)، سرسہبی،قربانی و جہد ئٹی بستار و کڑدارے شیف خلکُنے۔ ای تپرہ کہ واجہ سربازی بلوچ قومی آجوئی نا مسخت cause تون اخس تفوک committed ارے یا افک بلہ دا ھیتے چاوہ کہ بلوچ تحریک و سلاح بند بلوچ گل تا بُن مول و مِزل آجوئی ئے۔ انسانی حق و آزادی تا لغت مالی نا خلاف جہد، کرود و کوکار کروکا گل و بندغاک بلوچستان نا آجوئی نا ھیت و مطالبہ کننگٹی تو افس۔ اوفک پاکستان نا آئین و جہانی قانون ئٹی تسلیم کننگوکا حق و آزادی تہ بلوچ کن ھم خواھنگو۔ انسانی حقوق نا گل و سلاح بند گل تا مول و مطالبہ غاک، اوفتا جہد ئنا پِڑ و کسر جتاؤ۔ اوفتا کاریم، کھٹ و بے سُہبی تہ بھیٹ کننگ نا ھِچ تُک جوڑ مفک۔ دا ہچ لازم افک کہ انسانی حق و آجوئی تے کن کوکار و کرود آجوئی نا تحریک تون تفوک یا اونا بشخ مرے البتہ اوفتا کوک و پھاڑو وڑ نہ وڑ سیٹ دشمنے نزور کیک، دشمن نا ظلم و جورے دنیا نا مونا پھاش کیک، لس بلوچ مخلوق ئٹی پاکستان نا بلوچ دشمن کڑدار و فطرتے بے پڑدہ کیک، آجوئی کن تحریک نا بِستار و جوازے پین زیات صفاء، روشن و پوہ مننگے تہ اڑزان کیک۔ بلوچستان ئٹی انسانی بُن حق و آزادی تا لغت مالی نا کُلان بھلا سبب پاکستان نا زورانسری قوضہ غان آجوئی ھیت و کوشست نظر بریک۔ آجوئی کن مروکا جہدے بے سُہب و گُٹ گیر کننگ نا کوشست ئٹی پاکستان نا فوج و جاسوساک لس بلوچ تہ ارفرہ، زورانسری بیگواہ کیرہ، اندر عقوبت خانہ تیٹی ازیت ایترہ، مَنَٹس تا شہید کیرہ، لاش تہ ٹھپی ٹھوری کیرہ چغل ایترہ۔ اگہ بلوچاک آجوئی خواھینگان دُو کشیر، کاٹم تہ شیف کیر پاکستان نا قوضہے قبول کیر، پاکستان نا دُوان بلوچ قومی مڈی نا پُھل و لُٹے توننگ کن کوشست و کوکار کپس تو مننگ کیک کہ بلوچستان ئٹی انسانی حق و آزادی تا لغت مالی دا کچھٹ مف اخس کہ داسا مننگے۔
ھَندُن 27 اپریل 2024 ئنا دے ہیومن رائیٹس کونسل، بلوچستان نا سرکردہ مُہی واجہ تاج بلوچ نا نوشتہ ئس بلوچستان ٹائمز شِنگ کرے۔ نوشتہ نلوچی زبان ئٹی اسئک اَرانا سر حال ”فِدائی سِلاھے یا مردمے؟ “ اس۔ راستنگا ھیت دادے کہ ای سرپد مننگٹی افٹ کہ خواجہ تاج انت پاننگ خُواھیک؟ اود بلوچ تحریک آزادی ٹی سلاح بند جہدے بلوچ قوم کن تاوان سرپد مریک یا سلاح بند گل تا گڑاس ردی (دا جتاؤ ھیت ئسے کہ اخس تہمت راست و اخس رد) تان دلگران و نخوْشے؟ آیااود سلاح بند جُہد ئنا حق ئٹی افک یا فدائی اُرش تا؟ فدائی اُرش تہ نُسخان لیکھک یا دا وختسکان مروکا فدائی اُرش تان گڑاس ارش ئنا ہدف و وخت ( targets and timing ) نا زیہا اعتراضے تہ؟ یا اونا اعتراض فدائی اُرش تیٹی سئول سرغ ورنا و بلوچ زالبول تا بشخ ھلنگ نا زیہاٹے؟
خواجہ تاج ئنا نوشتہ غان اسہ تاثر دا ہم مِلیک کہ جنگ ئٹی فدائی ارش مُلا و مذہبی گل تا اسہ جنگی حیلہ و ہنر ئسے اَرادے کاٹمان گنوگا مذہبی مُلاک جنت نا کھٹینگ کن کیرہ۔ اگہ خواجہ ھَندُن سرپد مریک گُڑا کنا خیال ئٹی اود ردے۔ قومی آجوئی نا تحریکاک مریر یا سیکولر طاقتاتا نیام ئٹی مروکا جنگاک، فدائی اُرش تا مثال باز جاگہ غا مِلیک۔ بلکہ واجہ تاج تینا نوشتہ ٹی فدائی ارش ئنا اَرا کہ تعریف definition کرینے اموٹی باز جاور تیٹی فدائی اُرش ئنا جواز موجودے۔ اگہ دا مکتب نا خیال ئٹی بلوچ قوم ئنا تینا دود و جاوراک اجازت تِفئسہ یا فدائی ارشاک بلوچ تحریک آجوئی کن جہانٹ رائے عامہ نا ہمدردی و نیک خواہی تہ کم کننگُر، یا اوفتا خیال و معلومات اندنے کہ فدائی اُرش تان تحریک آزادی کن سیت و سرسہبی کم و تاوان گیشتر مننگے و بلوچ سلاح بند گلگ (organizations ) فدائی ارش کپس تو اوفک ھندا بارث دلیل ایتر۔
اگہ عتراض فدائی اُرش ئنا زیہا افک بلکہ اُرش کن گچین کننگوکا ہدف و وخت ئنا زیہاٹے، اگہ سوال اَرفوک تون تینا عذر و اعتراض نا حق ئٹی دلیل ارے تو دلیل و منطق اٹ تینا اعتراضے تِخر۔ گُڑا بائدے کہ فدائی اُرش تا منصوبہ بندی کروک، ارش کن ہدف و وخت ئنا فیصلہ کروک و مِشن مون تروکاک ہم دا گِڑاتہ خُوڑت ھُرر، دافتا زیہا جھیڑیر۔ تہمت و طعنہ، مخول و ملنڈ اَرا مکتب کہ کے اود جمعی جُہد کن سوت و سرسہبی ھتپک بلکنا سنجیدہ غا بحثے ہم پین ردو رُخ ئس بِٹک و بے مان کیک۔
واجہ تاج پاکستان نا فوج و انٹیلیجنس کن جاسوسی و دلالی نا تہمت ئٹی جہی (local ) آ بلوچ تہ سزا ایتنگ، خلنگ کھسفنگ و امو بارث ثبوت ثباتی، سزا و جزا نا طریقہ غا ھم سوال ارفینے۔ اگہ ریاست نا عدالتی نظام ئٹی ھم سزا و جزا نا فیصلہ کن غلط نتیجہ غا سر مننگ نا گنجائش ارے و دا بارث مثالاک ھم اریر تو گوریلا تا بے قاعدہ غا نظام ئٹی ردی و غلطی تان منکر مننگ باز مُشکلے حالانکہ ریاست تون جُرم ئنا پٹ و پھول کن، ثبوت و اثبات مُچ کننگ و درست نتیجہ کشینگ نا اخس کہ تعلیم، تربیت، ہُنر، سہولت و آسراتی ارے گوریلا گل تِتون اموخس افک۔ اسہ مطالبہ ئس دا مونا بننگے کہ سلاح بند گل آک جاسوس تا کہول و انسانی حقوق نا گل تا تسلی کن سزا و جزا نا تینا سسٹم و ثبوتاتہ پھاش کیر۔ ای تِپرہ کہ اندر underground جنگ کروکا گوریلا گل تا رازداری و سلامتی کن دا ھیت اخس قابل عمل مننگ کیک؟ اگہ سلاح بند گلک تینا سنگت و دوسخاہ تا سلامتی کن سزار و جزا نا تینا سسٹم تہ پھاش کننگ کپئسہ وا ھم اوفتا کمانڈراک ایلو عذر و اعتراض تا زیہا ضرور توجہ ایتر انتئے کہ اگہ بید مضبوط، اعتباری و باوری ثبوتان گوریلا گل و سرمچاراک جہی (local ) آ بندغا تہ خلکُرک تو ھندا گِڑا چاگڑد ئٹی تحریک آجوئی کن، سلاح بند گل و سرمچاراتے کن ہمدردی، دوسخاہی و کمک نا جوزہ ءِ کم کننگ،اوفتے کن بد و دشمن تہ باز کننگ نا سبب جوڑ مننگ کیک۔
اعتراض ارفوکاک ہم دا حقیقتے سرپد مریر و تینا ذہن تیٹی جاگہ ایتر کہ گوریلا تحریک نا بگیری ٹی بھلا فوج، فوجی سلاح و سہولتاک، طاقت و ٹیکنالوجی امو وختسکان بے سوت و بیکار اریرک ارا وختسکان جہی (local) چاگڑد ئٹی فوج کن بُوز خلوک، گند گشوکو ٹوھو، جاسوس، چُغل خور و چارو مف۔ گوریلا جنگے بے سہب کننگ کن ریاست نا رد بغاوت (counterinsurgency) پالیسی ٹی جاسوسی نیٹ ورک تا اہمیت و بِستار ھندُنے دؤنکہ بدن نا راستی ٹی مُخ ئنا ہڈ، یا کہ اُرا، بان و گیڈ ئنا سوگہ و سلامت سلینگ کن تھمبہ وشہتیر ۔ رد بغاوت جنگ ئٹی جاسوساک فوج کن خَن، خَف و بامُس نا کاریم تہ کیرہ۔ اگہ فوج کن بلوچ چاگڑد ئٹی جاسوس و ٹوھو مف تو سرمچاراک خلک، میتھگ، شہر و بازار تیٹ اُرا تیٹی بے ھِڑز تُولِر دشمنے دھک خلیر، جانی و مالی تاوان ایتر۔ دشمن ھِچ چاننگ کپرو کہ ارا خلک، شہر و بازار نا اَرا اُرا ٹی دیر تولوکے۔ بلہ نن خننگُن کہ شہر، خلک و بازار تینا جاگہ غا سرمچاراک مَش، جل و جنگل تیٹی ہم محفوظ افئس، فوجے اوفتا جاگہ، ھِن و بَر نا خبر تمک۔ تو خبر نا تروک، پد گیری و چُغلخوری کروکا دیرو؟ ظاہرے دا شابیت و مُرغنا بلوچستان نا بُڑز و بھلا مَشک، مُرغنا جَل و جنگل تیٹ سرمچاراتا پد رند پٹینگ، فوج کن راز کشینگ جہلم، سیالکوٹ، پنڈی و لاہور آن بروک تا واک و وسان تو تیرے۔ دا جاسوسی کروکاک، پد رند پٹوک و راز کشوکاک جہی (local) آ جاسوساکو۔ دا ھِیت ھم پھاشے کہ فوج کن جاسوسی کروکا بلوچ مریر یا پین کسس، اوفک تینا کار و پداتا بارثٹ تینا کہول، دوست و سیالا تہ حال تو تِفئرور۔ اوفتا کہول و خُڑک ئنا بندغاک گیشتری اوفتا کار و پد تا بارث معلوم مفئسہ اندائیان کوکار و ایرادگیری کیرہ۔
دا تو مسئک بلوچ چاگڑد ئٹی میڈیا و بندغی بُن حق و آزادی تا پِڑا کاریم کروک تان منہ بندغ نا لیکہ و ھِیتاک۔ جہد ئنا سلاح بند سنگر نا باز کمانڈر تا کُنڈان ہم وخت وخت ھندونو ھیت و درشان مونا بریرہ کہ اوفک ہم بلوچ قومی تحریک آجوئی نا سرسُہبی کن سلاح بند جُہد ئنا گرج، کڑدار و بستارے باورکرفنگ نا کوشست ئٹی جمہوری، سیاسی، سفارتی وانسانی بُن حق و آزادی تا پِڑا مروکا کاریم تہ شیف خلیرہ۔ دا بارث بی ایل اے نا سرکماش بشیر زیب نا اسہ ویڈیو درشان ئسے نا مثالے ایتوہ۔ خواجہ نا امو ویڈیو بیان 30 جون 2023 ئنا دے میڈیا ٹی شنگ مسئس۔ او شہید سمعیہ قلندراڑی نا فدائی اُرشان پد سوشل میڈیا ٹی فدائی ارش و فدائی ارش تیٹی زالبول تا بشخ ھلنگ نا زیہا ارفوکا سوال و اعتراض تا ورندی تِننگ نا کوشست کننگٹی اس۔ او سلاح بند جہد و فدائی اُرش تا حق ئٹی دلیل تِننگ و ھیت کننگ اسئک۔ تینا دلیل و ھیتاتہ وزن دار کننگ کن او سیاسی، سفارتی، و انسانی حقوق نا کاریم تا اہمیت، ضرورت و افادیتے سلاح بند جہد ئتون بھیٹ کننگے شروع کیک، سیاسی، جمہوری، سفارتی و انسانی حقوق نا پِڑتا مروکا کاریم تا بستارے شیف خلیک و امو پِڑ تا کاریم کروکا گل و گروہ تہ پائک کہ نُما سیاسی و سفارتی کاریم، فریاد، کرود و کوکار، پِھٹ و پھاڑو دشمنا ھِچ اثر شاغپک۔ تپرہ کہ دا ھیتے انتئے کرے؟ سلاح بند جہد ئنا بستار و کڑدارے گیشتر مُہم و موثر پاننگ و ثابت کننگ نا کوشست ئٹی دا ھیت خواجہ نا باآن پیشتمانے یا اونا لیکہ، سوچ و سخت ھندونے؟ دا ھیتے کننگ نا سبب انتس کہ مرے بلہ ھندا سوچ و لیکہ سوت مند و بیلنس افک۔ اگہ دا سوچ و لیکہ راست مروسس گڑا پاکستان انتئے واجہ غلام محمد بلوچ، ڈاکٹر منان یا بی این ایم، بی آر پی و بی ایس او آزاد نا صد ھا اگدہ دار، باسک و کیڈر تہ شہید کریکہ، انتئے پروفیسر صبا دشتیاری، پروفیسر رزاق زہری، استاد علی جان بزنجو، نعیم صابر جمالدینی یا پین باز صحافی و لس بلوچ تہ شہید کریکہ؟ انتئے ڈاکٹر دین محمد بلوچ، ذاکر مجید بلوچ، چئیرمین زاہد کرد، شبیر بلوچ یا بی این ایم، بی ایس او آزاد و بی آر پی نا ہزارھا باسک تہ، صحافی و پین لس بلوچ تہ دزگیر و بیگواہ کریکہ؟ لُمہ کریمہ بلوچ پیشن ملک تیٹ بمب و بارود ھلنگٹی الو بلکنا بیرہ ھیت، کرود، کوکار و سفارتکاری کننگٹی اسئک، ساجد حسین نوشتہ کاری نا کاریم کننگٹی اسئک گڑا اوفتہ دشمن انتئے شہید کرے؟ اگہ سیاسی و سفارتی کاریم، کوکار و کرود، پِھٹ و پھاڑو بے اثر مسُرہ تو 2023 ئنا گُڈسر و 2024 ئنا شروع نا دے تیٹی پاکستان نا نگران وزیر اعظم انوار الحق کاکڑ، فوج و حکومت نا ترجمانک، فوج ئنا سائبر برگیڈ و اوفتا تھاس چٹاک مُخ تفتورہ میڈیا ٹی بلوچ یکجہتی کمیٹی و وائس فار بلوچ مسنگ پرسنز نا خلاف ریاستی پروپیگنڈہ مشینری ئے حرکت ئٹی ھتورہ۔ بی وائی سی نا اَڈ تروکا لانگ مارچ ئٹی ھنوکا چنا و زالبول تہ اسلام آباد پولیس روڈ تا زیہا مُشت و لغت، لٹھ کُٹ، قید و بندکتوکہ، اوفتہ زور زبردستی اسلام آبادان کشینگ و کوئٹہ غا مون تِننگ نا کوشست کتوکہ۔ آجوئی نا تحریکے توننگ و بے سُہب کننگ کن ریاست نا رد بغاوت پالیسی ٹی اونا اولی ہدف مدام جمہوری سیاسی گل و سیاسی سنگر مریک۔ ریاست چائک کہ سیاسی، سفارتی، قلم کاری، کرود و کوکار نا پِڑا کاریم کروک تا بائے تانکہ بند کتئنے تحریک آجوئی ءِ توننگ، اودے بے سُہب و نابودکننگ نا خواہش و خیال ئنا بستار بیرہ خام خیالی و تُغ اسیان زیات پین ھِچ افک۔
سلاح بند جہد یا سیاسی، سفارتی و انسانی حق و آزادی تا رکھ ئنا کرود و کوکارے کل تحریک سرپد مننگ نا لیکہ و خیال جہد ئنا ہر اسہ پڑا کاریم کروکا گڑاس بندغ تیٹی موجودے و وخت وخت بحث و تکرار نا دروشم ئٹی کاٹُم ارفک و مونا بریک۔
بلوچ جہد آجوئی نا ہر اسہ پِڑا مروکا کاریم تیٹی سرسہبی و پیشرفت نا زیہا ھیت مرے۔ جہد ئنا بارث قوم ئٹی سرپدی شاغنگ، قوم دوستی و آجوئی نا جوزہ و جوشے ودھیفنگ، اوفتہ جہدئنا لڑھ ئٹی خُلینگ نا بارث علم، دلیل و منطق تون ھیت مرے۔ اگہ علمی رِد و بند تہ ھُرس تو تحریک آجوئی نا جتا جتا پِڑتا مروکا کاریم تیٹی نزوری تا زیہا ھیت کننگ ھم جوانے انتئے کہ اودان نزوری تہ ھلنگ و مُر کننگٹی کمک ملیک بلہ دا اسہ نازرکو کاریم ئسے۔ کنے یاتے کہ بلوچ جُہد آجوئی نا نزوری تا بارث سوال اسینا ورندی ٹی بلوچ راجی رھشون خدامُرزی سردار خیر بشخ مری پاریسس کہ تینا نزوری تہ انتئے دشمنا پھاش کین و دشمن نا کاریمے ارزان کین؟
خدا مرزی نواب خیر بشخ مری نا ھندا ھیت کنا است ئٹی لگیک و کنے دوست بریک کہ تینا نزوری تہ انتئے دشمنے پان بلہ کنا خیالے کہ بلوچ تحریک آزادی ٹی جہد ئنا مختلف پِڑ، پِڑتا مروکا کاریم تہ بھیٹ compare کننگ، جہد ئنا ایلو پِڑ و سنگر تہ شیف خلنگ اسہ ھندونو نزوری سے کہ اَرا دشمنے کم و بلوچ قومی جہدے، جہد ئنا پِڑ و بازوتا نیام ئنا سنت و سلابتے گیشتر تاوان ایتک۔ اگہ نن دا نزوری نا تینا نشاندہی کتون، دلیل و ھیت اٹ ھلْ و تور کتون تہ تو دا نزوری رُدوم ہلسا، ودھیسا و چَھٹ ھلسا ھنوئے۔ دا بحث و تکرار وار وار کاٹم ارفک اندا خاطران ای تینتو تینٹ باز جھیڑنگان گُڈ دا درشانے نوشتہ و شنگ کننگ نا فیصلہ کریٹ۔ دا نوشتہ نا مول و مراد کسسے پِن و ملامت کننگ یا شیف خلنگ و ڈوبارینگ افک بلکہ تحریک آجوئی نا مختلف پڑ و پڑتا مروکا کاریم تہ بھیٹ کننگ، اسٹ ایلو نا مون مقابل ھتنگ و سلیفنگ نا عمل، سِخت و لیکہ نا تاوان و نسخان تا نشاندہی کننگے۔وختس کہ بلوچ قومی آجوئی نا جُمب و جہد ئنا نزوری تا زیہا ھیت مریک تو ھیت بیدس دلیل و یکطرفہ مف۔ اگہ کسس ایراد گیری کیک، پُٹ پٹیک، عیب کشیک، سوال ارفک تو بے شک ھندا کاریم تہ کے بلہ نیک نیتی، دلیل و راستی اٹ کے تا۔ سما و سرپدی تننگ و جمعی جہد ئٹی نزوری و خرابی تہ مُر کننگ نا مسخت اٹ سوال ارفہ و ھیت کے، دلیل ایتہ۔
ھیتے دا ڈؤل کُوریوہ کہ تحریک آجوئی نا سرسُہبی و مِزلا سر مننگ کن جہد ئنا کل پِڑ تا کاریم نا ضرورتے۔ بلکہ آجوئی نا مِزِلا سر مننگ نا گرج و تقاضہ ھندونے کہ کاریم تیٹی پین زیات ترندی و تیزی (بقول کماش بشیر زیب جدت و شدت) ھتنگہ۔ جُہد ئنا مختلف پڑ و پڑتا مروکا کاریم تہ بھیٹ کننگ و اسٹ ایلو نا مون مقابل ھتنگ سلیفنگ، اسٹے گلائفنگ و ایلو تہ شیف خلنگ نا بدلا کل پِڑ تہ، اوفتاا کاریم تہ قومی لڑھ ئٹی خُلینگ و شیرازہ بندی نا ضرورتے۔ تاریخ شاہدے کہ بروک و کیرغ خلوک تا سوچ و نفسیات ھندونے کہ او بیرہ طاقت و زور ئنا زبانے سرپد مریرہ۔ دُو توننگ و دروہی شاغنگٹ نہ دنیا ٹی پین قوم ئسے آجوئی دُو بسونے نئے کہ پاکستان خدا نا پِنا آجوئی ئے خیرات ئٹی بلوچ نا پلوا تفو ایتوتہ۔دا تو حقیقت ئسے کہ اسہ کمانڈر ئس اَراتم کہ جہد ئنا بارث ھیت و تبلیخ کیک تو لازم او سلاح بند جہد ئنا گرج و بستار نا حق ئٹی ھیت کرو، بے شک ھیت کے بلہ جہد ئنا ایلو پڑ تہ شیف خلپ۔ انتئے کہ سلاح بند جنگ تون اوار سیاستکاری، سفارتکاری، نوشتہ کاری، میڈیا، انسانی حق و آجوئی تا رکھ کن کوکار و کرود نا کل پِڑتا ھم کاریم نا بے حد ضرورتے۔ جُہد ئنا اسہ پِڑ ئس ھم دشمن کن ھورک یلہ تِس سوت مند یا عقلمندی نا کاریمس مفرو۔
